اثبات وقوع بیع
مطابق با قوانین مدون ایران، بالاخص قانون مدنی، عقد بیع بر مبنای توافق میان طرفین منعقد می گردد و جز در موارد خاص، به صرف توافق طرفین، عقد بیع محقق میشود ولو اینکه مکتوب نشده باشد، دادخواست تایید و اثبات وقوع بیع زمانی در دادگاه مطرح می گردد که فردی ملکی را خریداری نموده اما مبایعه نامه مکتوبی بین او و فروشنده وجود ندارد و خریدار قصد دارد با استفاده از مدارکی همچون مستندات پرداخت وجه و یا شهادت شهود و … وقوع بیع را ثابت نماید.
دادگاه با تعیین وقت و دعوت از طرفین، پس از استماع اظهارات آنان و بررسی ادله ابرازی، اگر دلایل را کافی بداند، حکم به تایید وقوع بیع صادر می نماید. هر یک از طرفین معامله اعم از خریدار یا فروشنده که بخواهند وقوع بیع را ثابت نمایند، خواهان دعوا محسوب می شوند و طرف دیگر معامله، خوانده دعوا می باشد. نکته مهم این است که اگر فروشنده، مالک رسمی ملک نباشد، خریدار می بایست دادخواست را بطرفیت هم فروشنده و هم مالک رسمی ملک مطرح نماید.نکات مهم در ارتباط با دعوای تایید و اثبات وقوع بیع
•برخی از محاکم دادگستری معتقدند که دعوای تایید و اثبات وقوع بیع به تنهایی قابل استماع نیست و باید همراه با دعوای الزام به تنظیم سند رسمی مطرح گردد. (با استناد به مواد ٢٢ و ۴٧ و ۴٨ قانون ثبت اسناد و املاک)
•توصیه می گردد که بدلیل آنکه رأی دعوای تایید و اثبات وقوع بیع صرفاً جنبه اعلامی دارد و مالک ملک را ملزم به تنظیم سند رسمی نمی نماید لذا هر دو دعوا (دعوای تایید و اثبات وقوع بیع و الزام به تنظیم سند رسمی) در یک دادخواست مطرح گردد.
• دادخواست اثبات وقوع بیع با دادخواست اثبات مالکیت ملک متفاوت است. دعوای تایید و اثبات وقوع بیع در مورد هم املاک ثبت شده و هم املاک ثبت نشده مطرح می گردد و معمولاً سند مکتوبی مانند مبایعه نامه موجود نیست اما دعوای اثبات مالکیت ملک فقط در مورد املاک ثبت نشده مطرح می گردد
